​စ​ပါး​စိုက္​ပ်ိဳး​သည့္ ​နည္း​စ​နစ္​အ​မ်ိဳး​မ်ိဳး

ယခုအႀကိမ္ေလ့လာမည့္ အေၾကာင္းအရာတြင္ စပါးစိုက္ပ်ိဳးသည့္ နည္းစနစ္အမ်ိဳးမ်ိဳးအေၾကာင္း ကို အက်ယ္ရွင္းလင္းသြားမည္ျဖစ္ၿပီး ပ်ိဳးေထာင္ေကာက္စိုက္စနစ္၊ အစိုတမန္းျပင္၌ မ်ိဳးေစ့တိုက္႐ိုက္ခ်စိုက္စနစ္မ်ားနွင့္ အေျခာက္တမန္းျပင္၌ မ်ိဳးေစ့တိုက္႐ိုက္ခ် စိုက္စနစ္မ်ားဟူ၍ အပိုင္း (၃) ပိုင္း ခြဲျခား၍ အေသးစိတ္ ေဖၚျပေရးသားထားပါသည္။

(၁)  ပ်ိဳးေထာင္ေကာက္စိုက္စနစ္

ပ်ိဳးေထာင္ေကာက္စိုက္စနစ္သည္ ျမန္မာလယ္သမားထုအတြင္း ေယဘုယ် အသံုးျပဳေသာ နည္းလမ္းတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ အသက္ ရက္ ၁၅-၄၀ ရက္သားခန္႕ရိွေသာ ပ်ိဳးပင္မ်ားကို ပ်ိဳးခင္းမွ ႏႈတ္ယူ၍ တမန္းေကာင္းၿပီး ေျမမ်က္ႏွာျပင္ ညီညာေသာ စိုက္ခင္းသို႕ ေျပာင္းေရြွ႔စိုက္ပ်ိဳးျခင္း စနစ္ျဖစ္သည္။ ေကာက္စိုက္ရာတြင္ ေနရာေဒသႏွင့္ လူမႈစီးပြားေရး အေျခအေနမ်ားအေပၚ မူတည္၍ လက္၊ ခက္ရင္း၊ ေကာက္စိုက္စက္ စသည္တို႕ျဖင့္ စိုက္ပ်ိဳးေလ့ရိွသည္။

ပ်ိဳးေထာင္ေကာက္စိုက္စနစ္၏ အားသာခ်က္မ်ားမွာ  ေျမသားမ်က္ႏွာျပင္ႏွင့္ ေရေနေရထိုင္မညီညာေသာ စိုက္ခင္းမ်ားအတြက္ အသံုးျပဳရန္အထူးသင့္ေလ်ာ္သည္။ ထို ့အျပင္ တမန္းျပင္ညီညာျခင္းႏွင့္ ပ်ိဳးပင္အရြယ္အစား ညီညာျခင္းရိွပါက အရြယ္ညီေသာစပါးပင္မ်ား ရရိွသျဖင့္ ပန္းပြင့္ခ်ိန္၊ အႏွံထြက္ခ်ိန္၊ ရင့္မွည့္ခ်ိန္ႏွင့္ ရိတ္သိမ္းခ်ိန္မ်ားပါ တူညီေသာေၾကာင့္ ေလလြင့္ဆံုးရံႈးမႈ ေလ်ာ့နည္းႏိုင္သည္။ ေစာလ်င္စြာ အပင္ႀကီးထြားခြင့္ရေသာေၾကာင့္ ေပါင္းျမက္မ်ားကို ဖိႏိွမ္ႏိုင္သည္။

သို ့ေသာ္ ၄င္းစနစ္၏ အားနည္းခ်က္မ်ားအေနျဖင့္ ေလ့လာေတြ ့ရွိခ်က္မ်ားအရ လယ္ယာလုပ္သား ရွားပါးပါက အခ်ိန္မီေကာက္စိုက္ရန္ အခက္အခဲရိွႏိုင္သည္။ အခ်ိန္၊ အရင္းအႏီွးႏွင့္ လုပ္အား ပိုမိုသံုးစြဲရသည္။  ပုလဲေျမၾသဇာကို ေျမခံအျဖစ္ ထည့္သြင္းရာတြင္ ႏႈန္းထားမ်ားပါက ၾကံဳလီွအားနည္းေသာ ပင္ပြားမ်ားထြက္ရိွ လာႏိုင္သည္။

ဤပ်ိဳးေထာင္ေကာက္စိုက္စနစ္တြင္ • ေယဘုယ်အသံုးျပဳေသာေကာက္စိုက္စနစ္ • အပင္အာဟာရ ထည့္သြင္းေရးအတြက္ ႀကိဳတင္စဥ္းစားရမည့္အခ်က္မ်ား • အာဟာရဓာတ္ (ေျမခံ) ထည့္သြင္းျခင္း • ပ်ိဳးႏႈတ္ျခင္း • ေကာက္စိုက္ျခင္း • ေကာက္ကြက္အကြာအေ၀း • ေကာက္ကြက္တစ္ကြက္ရွိေကာက္ပင္အေရအတြက္ • ေကာက္ခ်က္အနက္ • က်င္းေပ်ာက္/ပင္ေပ်ာက္ဖာေထးျခင္း • ေကာက္စိုက္အၿပီး ေရသြင္းထားရိွျခင္း … စသည့္အဆင့္မ်ား ပါဝင္သည္။

---

(၂) အစိုတမန္းျပင္၌ မ်ိဳးေစ့တိုက္႐ိုက္ခ်စိုက္စနစ္မ်ား

အစိုတမန္းျပင္၌ မ်ိဳးေစ့တိုက္႐ိုက္ခ်စိုက္စနစ္သည္  ေရေျပာင္ထုတ္ထားေသာ အစိုတမန္းျပင္ေပၚ၌လည္းေကာင္း၊ ေရေနေရထိုင္ ၂”- ၄” လက္မခန္႕ ရိွေသာ တမန္းျပင္ေပၚတြင္
လည္းေကာင္း၊ ႀကိဳတင္ အေညွာက္ေဖါက္ထားေသာမ်ိဳးေစ့မ်ားကို တိုက္႐ိုက္စိုက္ပ်ိဳးျခင္း ျဖစ္သည္။

အစိုတမန္းျပင္၌ မ်ိဳးေစ့တိုက္႐ိုက္ခ်စိုက္စနစ္၏ အားသာခ်က္မ်ားမွာ ဤစနစ္ကို ဆည္ေရေသာက္ ေဒသမ်ား၊ ေရသြင္း၊ ေရထုတ္လြယ္ကူေသာ ေဒသမ်ားႏွင့္ ေႏြစပါးစိုက္ပ်ိဳးရာေဒသမ်ားတြင္ ေယဘုယ် အားျဖင့္က်င့္သံုးေလ့ရိွေသာ စိုက္ပ်ိဳးေရးစနစ္ျဖစ္သည္။

သို ့ေသာ္ ၄င္းစနစ္၏ အားနည္းခ်က္မ်ားအေနျဖင့္ အစိုတမန္းျပင္ေပၚရိွ စပါးမ်ိဳးေစ့မ်ားကိုငွက္/ၾကြက္မ်ား ဖ်က္ဆီးျခင္းနွင့္ လိုအပ္ခ်ိန္ႏွင့္ လိုအပ္သည့္ ပမာဏအတိုင္း
ေရသြင္း/ေရထုတ္ရန္ အခက္အခဲမ်ားရိွျခင္း တို ့ျဖစ္ၾကသည္။

အစိုတမန္းျပင္၌ မ်ိဳးေစ့တိုက္႐ိုက္ခ်စိုက္စနစ္မ်ားတြင္ • အစိုတမန္းျပင္၌ မ်ိဳးေစ့တိုက္႐ိုက္မခ်မီ ၾကိဳတင္ေဆာင္ရြက္ရမည့္ လုပ္ငန္းမ်ား • ႀကိဳးတန္းဆြဲ၍ ႂကြက္ၿမီးတန္း လက္ျဖဴးခ်ျခင္း • ႀကိဳးတန္းဆြဲ၍ ဆက္ရက္ခုန္လက္စုခ်ျခင္း • ႀကဲပက္စိုက္ပ်ိဳးျခင္း • မ်ိဳးေစ့ခ်ကရိယာျဖင့္ စိုက္ျခင္း • ေရခံၾကဲခင္းစနစ္ … စသည့္အဆင့္မ်ား ပါဝင္သည္။

---

(၃) အေျခာက္တမန္းျပင္၌ မ်ိဳးေစ့တိုက္႐ိုက္ခ်စိုက္စနစ္မ်ား

အေျခာက္တမန္းျပင္၌ မ်ိဳးေစ့တိုက္႐ိုက္ခ်စိုက္စနစ္အား ေရႀကီးကြင္း၊ေရနက္ကြင္းေဒသမ်ား၊ မိုးပါးေရရွား ေဒသမ်ားႏွင့္ ကုန္းျမင့္ပိုင္းေဒသမ်ားတြင္ အေျခာက္တမန္းျပင္၌ မ်ိဳးေစ့တိုက္႐ိုက္စိုက္ျခင္း စနစ္ကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ အသံုးျပဳေလ့ရိွသည္။

အေျခာက္တမန္းျပင္၌ မ်ိဳးေစ့တိုက္႐ိုက္ခ်စိုက္စနစ္၏ အားသာခ်က္မ်ားမွာ လုပ္အား၊ အခ်ိန္ႏွင့္ေငြေၾကး အရင္းအႏွီး အထူးေလ်ာ့ပါး သက္သာသည္။ ပ်ိဳးေထာင္စိုက္ စပါးထက္ ၇-၁၀ရက္ခန္႕ ေစာ၍ရင့္မွည့္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ သီးထပ္စိုက္ရန္ အခြင့္အလမ္းမ်ားသည္။

သို ့ေသာ္ ၄င္းစနစ္၏ အားနည္းခ်က္မ်ားအေနျဖင့္ အပင္မေပါက္မီ မ်ိဳးေစ့မ်ားကို ႂကြက္/ငွက္မ်ား ဖ်က္ဆီးခံရေလ့ရိွသည္။ အပင္ေပါက္မညီညာပါ။ မသန္စြမ္းပါ။ အျမစ္ဖြဲ႔စည္းမႈ အားနည္း၍ယိုင္လဲႏိုင္သည္။ ေပါင္းျမက္အလြန္ထူေျပာသည္။

အေျခာက္တမန္းျပင္၌ မ်ိဳးေစ့တိုက္႐ိုက္ခ်စိုက္စနစ္မ်ားတြင္ • အေျခာက္တမန္းအတြက္ ေျမယာျပဳျပင္ျခင္း • မ်ိဳးေရြးခ်ယ္ျခင္း • မ်ိဳးေစ့ႏႈန္း • အေျခာက္တမန္းျပင္ႀကဲခင္း • အေျခာက္တမန္းျပင္ အတန္းလိုက္အေစ့ခ်စိုက္စနစ္ • စူးထိုးစိုက္စနစ္ … အစရွိေသာ အဆင့္မ်ား အသီးသီးပါဝင္ၾကသည္။

---

(၁)  ပ်ိဳးေထာင္ေကာက္စိုက္စနစ္

(၁.၁) ေယဘုယ်အသံုးျပဳေသာေကာက္စိုက္စနစ္ အေနျဖင့္ –

• လက္ျဖင့္ ေကာက္စိုက္ျခင္းသည္ ျမန္မာလယ္သမားမ်ား၏ ေယဘုယ် အသံုးျပဳေသာစနစ္ျဖစ္သည္။ ဤစနစ္သည္ လယ္ယာလုပ္သား ေပါမ်ားေသာေဒသမ်ား အတြက္
သင့္ေလ်ာ္မႈရိွပါသည္။

• မိမိစိက္ႀကိဳက္ ေကာက္ကြက္အကြာအေ၀း၊ ေကာက္ကြက္ ၁ကြက္ရိွ ေကာက္ပင္အေရအတြက္ႏွင့္ ၁ ဧက အတြက္လိုအပ္ေသာ ေကာက္ကြက္ အေရအတြက္ ျပည့္မီေအာင္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္သည္။

(၁.၂) အပင္အာဟာရ ထည့္သြင္းေရးအတြက္ ႀကိဳတင္စဥ္းစားရမည့္အခ်က္မ်ား အေနျဖင့္ –

• တမန္းေကာင္းေစရန္ ေျမယာျပဳျပင္သည့္ လုပ္ငန္းစဥ္တြင္ ေနာက္ဆံုးတမန္းထြန္ေရးမဝင္မီ ယူရီးယား၊ တီစူပါ၊ ပိုတက္ႏွင့္ ဂ်စ္ဆန္ဓာတ္ေျမၾသဇာတို႕ကို ေျမခံအျဖစ္ ထည့္သြင္းရပါမည္။

• ထည့္သြင္းရမည့္ ႏႈန္းထားမွာမိမိလယ္ကြက္၏ ပံုမွန္အထြက္ႏႈန္းႏွင့္ ပိုမိုထြက္ရိွလိုသည့္ တင္းအေရအတြက္တို႕ကို အေျခခံ၍ ထပ္မံလိုအပ္သည့္ အပင္အာဟာရ ဓာတ္ပမာဏကို တြက္ခ်က္ခန္႕မွန္းရန္ ျဖစ္သည္။ (ဥပမာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပ်မ္းမ်ွစပါးအထြက္ႏႈန္းသည္ ၅၀-၆၀ တင္း/ဧက ျဖစ္ၿပီး ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္အထြက္ႏႈန္းမွာ ၁၀၀တင္း/ဧကဟုသိရိွရပါသည္။

• ထို႕ေၾကာင့္ ပန္းတိုင္အထြက္ႏႈန္းရရိွရန္ မူလပံုမွန္အထြက္ထက္ စပါးတင္း ၄၀-၅၀ ခန္႕အထိ ပိုမိုရရိွရန္ လုပ္ေဆာင္ရပါမည္။

• ပန္းတိုင္ အထြက္ႏႈန္း တင္း၁၀၀/ဧက (သို႕မဟုတ္) မူလထက္ စပါးတင္း ၄၀-၅၀ ပိုမိုထြက္ရိွရန္ ေျမအသံုးခ်ေရးဌာနခြဲ၊ ျမန္မာ့စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္း၏ ေထာက္ခံထားရိွေသာ ဓာတ္ေျမၾသဇာႏႈန္းထားမွာ ပုလဲ ၈၀-၁၀၀ ေပါင္၊ တီစူပါ ၉၀-၁၁၂ ေပါင္ ႏွင့္ ပိုတက္ ၉၀-၁၁၂ေပါင္ အသီးသီးလိုအပ္ပါသည္။ (စပါးပင္၏အာဟာရဓာတ္ လိုအပ္ခ်က္အရ ပုလဲေျမၾသဇာကို အႀကိမ္ႀကိမ္ထည့္သြင္းေပးရေသာေၾကာင့္ ၁၁၂ ေပါင္အထိ သံုးစြဲသင့္ပါသည္။

• ဂ်စ္ဆန္(ကန္႕ဓာတ္)ႏွင့္ ဇီဖာ(သြပ္ဓာတ္)တို႕ကို ၁ ဧကလ်ွင္ ေပါင္၁၀၀ ႏွင့္ ၉ ေပါင္အသီးသီးထည့္သြင္းရန္ ျမန္မာ့စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းက ေထာက္ခံထားပါသည္။ (စပါးစိုက္ခင္းတြင္ အာဟာဓာတ္မ်ား စီမံခန္႕ခြဲမႈဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ားကို ေဖာ္ျပရာတြင္ အထက္ပါ ႏႈန္းထားမ်ားကို အေျခခံၿပီး ရွင္းလင္းတင္ျပမည္ ျဖစ္ပါသည္။)

(၁.၃) အာဟာရဓာတ္ (ေျမခံ) ထည့္သြင္းျခင္း အေနျဖင့္ –

• ေနာက္ဆံုး ထြန္ေရးမဝင္မီ တီစူပါ ၁၁၂ ေပါင္၊ ပိုတက္ ၅၆ ေပါင္၊ ဂ်စ္ဆန္ ၁၀၀ ေပါင္ႏွင့္ ဇီဖာ ၉ ေပါင္ အသီးသီးကို ညီညာစြာ ႀကဲပက္ပါ။

• ေနာက္ဆံုးတမန္းထြန္ေရးျဖင့္ပင္ ဓာတ္ေျမၾသဇာမ်ားကိုေမြွေပးပါ။ ထို႕ေနာက္ၾကမ္းတံုးျဖင့္ တမန္းမ်က္ႏွာျပင္ကို ညီေအာင္ညိွပါ။ (စိုက္ခင္း မ်က္ႏွာျပင္ ညီညာေရးသည္
အဓိကက်ေသာ လုပ္ငန္းျဖစ္သည္။)

• တမန္း ေပ်ာ္လြန္းပါက တမန္းအိပ္ေစရန္ ၁-၂ ည ခန္႕သိပ္ပါ။ (တမန္းအိပ္လ်ွင္ ေကာက္စိုက္ရန္ အသင့္ျဖစ္ၿပီ။)

(၁.၄)  ပ်ိဳးႏႈတ္ျခင္း အေနျဖင့္ –

• ပ်ိဳးပင္သည္ တိုတုတ္သန္မာျခင္း၊ ညီညာျခင္း၊ ပိုးမြွား/ေရာဂါကင္းျခင္း စေသာ အရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုရမည္။

• ပ်ိဳးႏႈတ္ရာတြင္ ပ်ိဳးခါးက်ိဳး၊ ပ်ိဳးေခါင္းျပဳတ္မျဖစ္ေစရန္ႏွင့္ ပ်ိဳးျမစ္မ်ား ပါႏိုင္သမ်ွပါေအာင္ ႏႈတ္ရမည္။

• ေဘာင္တိုပ်ိဳး (သို႕မဟုတ္) ေျမဧရိယာ က်ဥ္းက်ဥ္းျဖင့္ ပ်ိဳးေထာင္ျခင္းျဖစ္ပါက ပ်ိဳးသက္ ၁၅-၂၀ ရက္သားတြင္ ႏႈတ္ပါ။

---

ဆက္လက္ေရးသားပါဦးမည္။

This article originally appeared in English-version at: IRRI Myanmar
Photo Reference: IRRI